Samoistny ból głowy

Wyróżniamy trzy rodzaje bólów samoistnych:
Migrena
Aby rozpoznać migrenę muszą być spełnione kryteria kliniczne opracowane przez Międzynarodowe Towarzystwo Bólów Głowy (ang. International Headache Society - IHS).
Istnieje kilka postaci migreny. Najczęściej występuje tzw. migrena zwykła (migrena bez aury, na którą cierpi ponad 80% chorych).
Kryteria jej rozpoznania są następujące:A. Wystąpienie co najmniej 5 napadów.
B. Napad bólu trwa od 4 do 72 godzin.
C. Napad ma przynajmniej 2 z wymienionych cech:
1. ból występuje po jednej stronie
2. pulsujący charakter bólu
3. średnie lub znaczne nasilenie bólu
4. wysiłek fizyczny nasila ból.
D. W czasie napadu występują nudności i /lub wymioty oraz światłowstręt i nadwrażliwość na dźwięki.
E. Spełniony jest co najmniej jeden z wymienionych warunków:
1. brak jakiejkolwiek innej choroby powodującej podobne bóle głowy
2. istnieje choroba, ale wystąpienie migreny nie jest z nią powiązane.

W przypadku występowania migreny z aurą (trwającej zazwyczaj od kilku do kilkudziesięciu minut) wystąpić mogą dodatkowo: zaburzenia wzrokowe (mroczki, zygzaki, ubytki w polu widzenia), zaburzenia czucia (drętwienie lub niedoczulica), zaburzenia mowy, niedowład lub porażenie połowicze. Objawy te zwykle ustępują wraz z pojawieniem się bólu. Niekiedy może występować tylko sama aura.

Bóle napięciowe

Pojawiają się często po obu stronach głowy. Nie mają one podłoża genetycznego i nie są wywoływane spożywanymi pokarmami. Uważa się, że przyczyną tego schorzenia jest m.in. stres, emocje, brak snu, przemęczenie, zmiany atmosferyczne, nadużycie alkoholu. Może ono być również wywołane przez czynniki fizyczne, np. niezbyt wygodną pozycję - częste pochylanie głowy podczas czytania, trzymanie słuchawki telefonicznej między ramieniem i uchem, żucie gumy, pracą przy złym oświetleniu. Czynniki te bowiem sprzyjają napinaniu mięśni. Bóle są odczuwane jako obręcz zaciskająca się wokół głowy, sztywnienie karku i szyi. Chorzy mają wrażenie, że boli ich skóra głowy, a nawet włosy. Bóle napięciowe trwają różnie długo, ale zdarzają się też przypadki bólów chronicznych, które ciągną się tygodniami, miesiącami, a nawet latami.

Ból klasterowy, czyli Hortona

Napady występują w wiązkach, klasterach (od ang. cluster - wiązka, gromada). Zaczynają się one w okolicy oka, rozchodzą się na połowę twarzy, a potem szybko narastają. Często objawami im towarzyszącymi jest zatkany nos, łzawienie oka. Bóle trwają około 20 minut, jednak powtarzają się kilka razy w ciągu dnia lub nocy, przez kilka tygodni lub nawet miesięcy. Pojawiają się najczęściej na wiosnę lub jesienią i mogą trwać przez lata. Potem znikają. Najczęściej dotykają mężczyzn między 20 a 40 rokiem życia.

Jak leczyć ból głowy wywołany innymi chorobami?
Doraźne leczenie tych bólów polega na podawaniu ogólnodostępnych środków przeciwbólowych, jak: aspiryna, paracetamol. Uwaga! Podstawą terapii jest jednak leczenie choroby zasadniczej, w której ból głowy jest jedynie objawem.
Leczenie bólów samoistnych
Walka z bólami migrenowymi jest skomplikowana. Ważny jest nie tylko rodzaj środka przeciwbólowego, ale też i sposób jego przyjmowania. Poza tym koniecznie należy pamiętać o prowadzeniu zdrowego stylu życia, który niejednokrotnie może przeciwdziałać napadowi migrenowemu lub go znacznie osłabi.
Wśród leków farmaceutycznych stosowanych w leczeniu migren należy wymienić: aspirynę (Aspiryna), paracetamol (Codipar, Apap, Panadol), niesterydowe środki przeciwzapalne (Ibuprom, Ibuprofen, Diclofenac, Majamil, Voltaren, Olfen) i leki najnowszej generacji – triptany. Mają one jak dotąd największą skuteczność, są jednak drogie. Przełomem w leczeniu napadów migreny okazał się sumatriptan - pierwszy lek z grupy tzw. triptanów. Mechanizm działania tych leków polega na niedopuszczaniu do rozszerzenia się naczyń (rozszerzenie naczyń odpowiada za wystąpienie fazy bólowej w migrenie). Zmniejszają też nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło i dźwięk. Są wysoce skuteczne niezależnie od fazy w której zostały przyjęte. Zmniejszają też częstość nawrotów migreny. W Polsce dostępne są na receptę trzy preparaty z tej grupy leków : Imigran, Zomig i Maxalt.
Ponieważ przyczyną bólów napięciowych są m.in. stresy i emocje, ważne jest zachowanie dystansu do napierających na każdego z nas problemów. W tym rodzaju bólów pomocne mogą być gorące natryski lub okłady. Ulgę przynoszą też masaże. Ostre bóle leczy się środkami farmaceutycznymi i przeciwbólowymi jak w migrenie. Niejednokrotnie chorzy z napięciowymi bólami głowy poddają się samoleczeniu opartemu na ćwiczeniach fizycznych oraz auto- i psychoterapii.
W leczeniu bólów klasterowych - podobne jak w migrenie - największą skutecznością cieszą się leki najnowszej generacji: triptany.

Ból głowy - pozostałe artykuły